Karta katalogowa 10328
Świątkowa Wielka, Cerkiew drewn. św. Michała Archanioła - obecnie kościół rz.-kat.
gmina: Krempna, powiat: jasielski, województwo: podkarpackie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 1757
współrzędne geogr. 49.52305,21.43337      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 
Zbudowana w 1757 r. z fundacji Piotra Paszkiewicza, właściciela Świątkowej. Data budowy odczytana została z nieistniejącego już portalu. Według tradycji, pierwotnie stała po drugiej stronie potoku Świerzówka, przeniesiona tutaj z powodu trudnego dojścia przy wysokim stanie wody. Remontowana w XVIII, XIX i dwukrotnie w XX w. Wieża dobudowana przypuszczalnie podczas remontu w 1796 r. lub na pocz. XIX w., zakrystia w 1933 r. Cerkiew łemkowska typu północno-zachodniego, wariant starszy. Orientowana, drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, wszystkie części na planie kwadratowym. Niskie prezbiterium, nawa nieco wyższa i szersza. Przy północnej ścianie prezbiterium zakrystia. Nad nawą i prezbiterium kwadratowe kopuły namiotowe z podwójnymi załamaniami. W zwieńczeniach baniaste hełmy z pseudolatarniami, makowiczkami i kutymi, żelaznymi krzyżami. Wieża konstrukcji słupowej, o pochyłych ścianach, z izbicą, zwieńczona baniastym hełmem z pseudolatarnią i żelaznym krzyżem. Słupy wieży obejmują babiniec, wokół wieży zachata. Przed dobudowaniem wieży babiniec miał prawdopodobnie kaplicę na pięterku i kryty był w sposób analogiczny, jak prezbiterium. Dachy i zwieńczenia pobite blachą. Wewnątrz, na ścianach i kopułach barwna polichromia z XVIII w., częściowo przemalowana w XIX w. Zawiera barokowe motywy architektoniczne i dekoracyjne, wśród których rozmieszczono kwatery z wizerunkami świętych. Na uskoku kopuły nawy pas z postaciami świętych, poniżej sceny z Życia Chrystusa i Marii. Szczyt przekrycia nawy zajmuje Trójca Święta na niebieskim tle z gwiazdami. Kopuła nawy wzmocniona ściągiem krzyżowym, zdobionym rzeźbionym ornamentem sznurowym i malowanym. Trójca Święta także na kopule prezbiterium, poniżej sceny z życia Chrystusa. Na stropie babińca prorok Eliasz w ognistym rydwanie, zaprzężonym w trzy konie. W lewej ręce trzyma pochodnię, prawą miota pioruny. Nad babińcem chór muzyczny o rzeźbionych balustradach, pokrytych polichromią. Po 1947 r. opuszczona, w latach 50. XX wieku rozkradziono wyposażenie, w tym dwa ikonostasy, starszy, XVII wieczny złożony na strychu. Obecnie służy jako kościół filialny parafii w Desznicy pod pierwotnym wezwaniem. Msze św. w niedziele o godz. 9.
 

(1) 2018-04-19, Henryk Bielamowicz

(2) 2009-07-14, Wojciech Pysz, Cerkiew w Świątkowej W.

(3) 2009-07-13, Wojciech Pysz, Świątkowa Wielka, wnętrze

(4) 2006-08-05, Bartosz Miller, Świątkowa Wielka, polichromia

(5) 2006-08-05, Bartosz Miller, Świątkowa Wielka, polichromia

(6) 2006, Bartosz Miller, Świątkowa Wielka, polichromia