Karta katalogowa 10552
Paszowa, Cerkiew drewn. Sobór Bogurodzicy - obecnie kościół fil. rz.-kat.
gmina: Olszanica, powiat: leski, województwo: podkarpackie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: XVIII
współrzędne geogr. 49.53667,22.41818      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 
Parafię erygowano w 1934 r. Wcześniej cerkiew była filią parafii w Tyrawie Wołoskiej. Poprzednia cerkiew wzniesiona w 1642 r. Obecna, drewniana, zbudowana w końcu XVIII w. Gruntownie odnowiona w 1902 r. i konsekrowana w 1905 r. Po 1947 r. użytkowana jako filialny kościół rzymskokatolicki parafii w Wańkowej pw. Narodzenia NMP. Msze św. w niedziele i święta o godz. 12:00. Cerkiew orientowana, drewniana, konstrukcji zrębowej, na podmurowaniu osłoniętym blaszanym fartuchem. Ściany wzmocnione wewnątrz i na zewnątrz lisicami. Dwudzielna, prezbiterium na rzucie prostokąta, nawa prostokątna, szersza. Przy prezbiterium zakrystia od północy i składzik od południa. Do nawy od zachody przylega wieża konstrukcji słupowej na rzucie zbliżonym do kwadratu, pod wieżą przedsionek. Nad wejściem zadaszenie pobite blachą. Całość oszalowana pionowym deskowaniem. Dach dwuspadowy, dwukalenicowy, kryty blachą, nad nawą nieco wyższy. Nad zakrystią i składzikiem dachy pulpitowe. Nad wschodnią częścią nawy ośmioboczna, baniasta wieżyczka na sygnaturkę z latarnią. Wieża dwukondygnacyjna, pomiędzy kondygnacjami blaszany daszek okapowy. Nakryta blaszanym dachem namiotowym z małym, baniastym hełmem. Okna w nawie wielokwaterowe, zamknięte łukiem wielosegmentowym. Na ścianie nawy, nad oknami drewniany, ozdobny daszek okapowy. Wewnątrz stropy. Chór muzyczny nadwieszony. Ściany i strop pokryte polichromią iluzjonistyczną i figuralną. Ikonostas malowany przez Włodzimierza Pawlikowskiego ok. 1902 r., niekompletny. Zachowany rząd proroków, Deesis, cztery ikony świąteczne, dwie ikony rzędu namiestnego. W rzędzie Deesis przy Chrystusie Pantokratorze nie ma bo bokach św. Marii i św. Jana. Nad rzędem Deesis, na środku krucyfiks namalowany na stropie. W rzędzie ikon namiestnych po prawej stronie św, Michał Archanioł. Ikona z lewej strony zasłonięta białym płótnem i obrazem M.B. Częstochowskiej. Możliwe, że pod białym płótnem nie ma żadnej ikony. Ołtarz główny barokowy z 1. ćw. XVIII w., ujęty dwiema kolumnami, wspierającymi przerwny przyczółek. Bogata dekoracja snycerska kwiatowo-akantowa. W polu głównym owalna ikona Zesłania Ducha Świętego (obecnie otoczona lampkami elektrycznymi). W zwieńczeniu tondo w liściastym wieńcu z ikoną Matki Bożej Opieki, współczesną ołtarzowi. W przedsionku ludowy krucyfiks procesyjny z XIX w. i feretron z ikoną M.B. z Dzieciatkiem . W Dziale Sztuki Cerkiewnej Muzeum-Zamku w Łańcucie znajduje się ikona Pantokratora z XVIII w. oraz pięć innych ikon z 1902 r. Obok cmentarz cerkiewny z kilkoma nagrobkami, bez ogrodzenia. Cmentarz grzebalny połączony z cerkiewnym, położony na południe i wschód od niego. Zachowało się kilkanaście starych nagrobków, głównie w formie żeliwnych krzyży. Poniżej: św. Michał w rzędzie namiestnym, Zesłanie Ducha św. w ołtarzu, św. Trójca na stropie, elementy polichromii na ścianach nawy.
 

(1) 2008:08:20, Bartosz Miller, Paszowa, cerkiew

(2) 2011-08-07, Wojciech Pysz, Paszowa, ikonostas

(3) 2008:08:20, Bartosz Miller, Paszowa, cerkiew

(4) 2011-08-07, Wojciech Pysz, Fragment Deesis