Karta katalogowa 10628
Bielanka, Cerkiew drewn. Opieki Bogurodzicy - czynna, wieloobrządkowa
gmina: Gorlice, powiat: gorlicki, województwo: małopolskie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 1733
współrzędne geogr. 49.58961,21.11859      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 

Pierwszą cerkiew w Bielance zbudowano w 1550 r., obecną postawiono w innym miejscu. Była odnawiana w 1913 r. W czasie wysiedlania ludności łemkowskiej wybuchł pożar, który zniszczył kopuły nad nawą i prezbiterium. Po pożarze nakryto cerkiew prowizorycznymi dachami kalenicowymi a pierwotny wygląd został przywrócony podczas remontu w latach 90. XX w. Jest to cerkiew łemkowska, (wg R.Brykowskiego typu pólnocno-zachodniego), orientowana, trójdzielna, o wszystkich członach zbliżonych do kwadratu. Nad nawą dach namiotowy, dwukrotnie łamany, nad przbiterium kalenicowy. Wieża o konstrukcji słupowo-ramowej, o pochyłych ścianach, z izbicą malowaną na niebiesko,obejmuje słupami babiniec. Wokół wieży zachata. Wszystkie trzy części cerkwi zwieńczone są baniastymi hełmami z pseudolatarniami. Wnętrze zdobi polichromia figuralno-ornamentalna z 1913 r., odnowiona i częściowo przemalowana w roku 1994. Ikonostas czterorzędowy, późnobarokowy z 1783 r. Drewniany, wolnostojący, polichromowany krzyż, łączy typową dla kościoła greckokatolickiego formę (trzy belki) z łacińskim przedstawieniem postaci Jezusa, gdzie nałożone na siebie stopy przebite są jednym gwoździem. W sztuce bizantyjskiej, stopy Chrystusa ułożone są równolegle i przybite do krzyża dwoma gwoździami (np. na krzyżu wieńczącym ikonostas). Łacińskim elementem jest także jabłko-Ziemia w ręku Chrystusa na ikonie Matki Boskiej Hodigitrii w rzędzie ikon namiestnych. W cerkwi znajduje się kilka chorągwi procesyjnych, m.in z ludowym przedstawieniem Wniebowstąpienia Chrustusa oraz dwustronna Matka Boska Eleusa / święty Mikołaj. W świątyni odbywają się nabożeństwa greckokatolickie (kapłan przyjeżdża z Łosia) i rzymskokatolickie (kapłan przyjeżdża z Szymbarku). Do czasu wybudowania nowej cerkwi w 2014 r. z cerkwi korzystali również wyznawcy prawosławia.

 

(1) Zygmunt Malinowski, Cerkiew w Bielance

(2) 1996, Grażyna i Zygmunt Malinowscy, Krzyżyk drewniany

(3) 2016-08-14, Wojciech Pysz, Bielanka, krzyż z ikonostasu

(4) 2016-08-14, Wojciech Pysz, Bielanka, Pantokrator z Deesis

(5) 2016-08-14, Wojciech Pysz, Bielanka, ikonostas

(6) 2016-08-14, Wojciech Pysz, Bielanka, chorągiew procesyjna

(7) 2016-08-14, Wojciech Pysz, Bielanka, chorągiew procesyjna

(8) 2016-08-14, Wojciech Pysz, Bielanka, Ostatnia Wieczerza

(9) 2016-08-14, Wojciech Pysz, Bielanka, carskie wrota

(10) 2015-10-28, Wojciech Pysz, Bielanka, cerkiew

(11) 2006, Jerzy Strzelecki, Bielanka, cerkiew

(12) 2016-08-14, Wojciech Pysz, Bielanka,fragment polichromii

(13) 2016-08-14, Wojciech Pysz, Bielanka,fragment polichromii