Karta katalogowa 10664
Smerekowiec, Cerkiew murow. św. Michała Archanioła - obecnie kościół rz.-kat.
gmina: Uście Gorlickie, powiat: gorlicki, województwo: małopolskie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 1818
współrzędne geogr. 49.50431,21.23715      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 

Cerkiew zbudowana wg typowego, urzędowego projektu właściwego dobie „józefińskiej” w Galicji z nawiązaniem do drewnianych cerkwi zachodnio-łemkowskich późnego okresu. Remontowana 1889 z podparciem wieży szkarpami i w 1930. 

Budowlą murowana z kamienia i otynkowana. Dwudzielna: prezbiterium zamknięte półeliptyczna absydą, szersza nawa z zaokrąglonymi od wewnątrz narożnikami od strony prezbiterium. W fasadzie kwadratowa wieża o prostych ścianach, podparta szkarpami.

Dachy kalenicowe o różnej wysokości kalenicy, pokryte blachą. Nad wieżą dach czterospadowy. Nad wszystkimi częściami baniaste hełmy z pseudolatarniami, makowicami i żelaznymi krzyżami, ułożone w linii o niewielkim nachyleniu.

Wnętrze pokrywa polichromia figuralna z 1930 r. Na suficie Trójca Święta, na ścianach m.in. Zwiastowanie. Narodzenie Chrystusa, Chrzest w Jordanie, Chrystus Zmartwychwstały, św. Włodzimierz i św. Olga. W prezbiterium prestoł w formie konfesji.

Ikonostas 4-rzędowy został wykonany w 1889 r. przez Karola Różewicza z Sanoka.

  • W I rzędzie carskie wrota i para wrót diakońskich z bogatymi zdobieniami snycerskimi. Tradycyjny układ ikon namiestnych: św. Mikołaj, Matka Boża z Dzieciątkiem, Chrystus Nauczający i patron cerkwi św. Michał Archanioł. Na wszystkich ikonach wizerunki w pełnej postaci. Na carskich wrotach wizerunki Czterech Ewangelistów, w nadprożu Mandylion.
  • W rzędzie II, ikon świątecznych: Narodzenie NMP, Ofiarowanie NMP w Świątyni, Zwiastowanie, Narodzenie Chrystusa, Ofiarowanie Chrystusa w Świątyni, Chrzest w Jordanie, {Ostatnia Wieczerza}, Przemienienie, Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie, Zesłanie Ducha Św., Zaśnięcie NMP, Podwyższenie Krzyża św.
  • W rzędzie III, Deesis pośrodku Chrystus Pantoktaror (bez św. Jana i NMP obok), po lewej i prawej stronie po 6 Apostołów.
  • W rzędzie IV Prorocy i Patriarchowie ze Starego Testamentu, m.in. Mojżesz, Jakub, król Dawid.
  • W zwieńczeniu Chrystus na Krzyżu (bez zwyczajowo umieszczanych postaci pod krzyżem).

Od frontu cerkwi XIX w. murowana dzwonnica parawanowa.

Była to cerkiew greckokatolicka, po wysiedleniu Łemków w 1947 kościół rz.-kat., od 1974 kościół parafialny, po wydzieleniu Smerekowca z parafii Gładyszów. Obiekt wpisany do rejestru zabytków w 1985 r. A-374.

 

(1) 2017-06-15, Henryk Bielamowicz

(2) 2014-08-20, Wojciech Pysz

(3) 2008-09-28, Henryk Bielamowicz

(4) 2008-09-28, Henryk Bielamowicz

(5) 2018-06-16, strona parafii, Ikonostas

(6) 2018-06-16, strona parafii, Wnętrze cerkwi

(7) 2018-06-16, strona parafii, Konfesja

(8) 2018-06-16, strona parafii, Rząd Proroków i Apostołów

(9) 2018-06-16, strona parafii, Polichromia - Zwiatowanie

(10) 2018-06-16, strona parafii, Polichromia - Boże Narodzenie