Karta katalogowa 10719
Wojkowa, Cerkiew drewn. św. Kosmy i Damiana - obecnie kościół rz.-kat.
gmina: Muszyna, powiat: nowosądecki, województwo: małopolskie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 1790
współrzędne geogr. 49.34428,20.99564      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 

Cerkiew łemkowska, typ północno-zachodni, wariant starszy. Zbudowana w miejscu spalonej świątyni, która istniała już w XVII w. Wg. J. Tura [51] str. 126 w pożarze ocalał - dzięki dobrze wykonanym kopułom zrębowym - zasadniczy zrąb nawy i prezbiterium z XVII w. Nie jest wiadomo, czy był wykorzystany przy budowie nowej cerkwi.

Drewniana, konstrukcji zrębowej, orientowana, trójdzielna. Prezbiterium zamknięte trójbocznie z zakrystią od północy, szersza od niej nawa, wieża słupowo-ramowa o pochyłych ścianach z pozorną izbicą o słupach nośnych obejmujących babiniec. Ściany wieży obite gontem, pozostałych części szalowane poziomym deskowaniem. Wewnątrz kopuły namiotowe, w babińcu strop płaski. Dachy nad prezbiterium i nawą namiotowe, dwukrotnie łamane, pokryte blachą. nad wszystkimi częściami baniaste  hełmy z pseudolatarniami, zwieńczone makowicą, makowiczką i żelaznym krzyżem.

Wewnątrz polichromia figuralno-ornamentalna z pocz. XX w. , nieukończona z powodu wybuchu wojny: w kopule nawy Zmartwychwstanie, na stropie babińca Zwiastowanie. Miedzy nawa a prezbiterium barokowy ikonostas czterorzędowy z końca XVIII w. z wyjętymi carskimi i diakońskimi wrotami. Na ścianie północnej nawy XIX w. Płaszczenica (płótno z namalowanym przedstawieniem umarłego Chrystusa).

Teren przycerkiewny otoczony jest murkiem kamiennym. Poza nim stoi nowa drewniana dzwonnica słupowo-ramowa pokryta dachem gontowym i współczesnymi dzwonami poświęconymi św. Kindze, Agacie i Józefowi. Koło cerkwi rośnie około 300-letni jesion oraz kilka innych starych drzew. Blisko cerkwi są dwa cmentarze, na których zachowały się stare nagrobki i krzyże łemkowskie.

Obecnie cerkiew służy jako kościół filialny parafii w Powroźniku. Msze św. w niedziele i święta o godz. 9:15.

 

(1) 1988, Grażyna i Zygmunt Malinowscy

(2) 2014-05-18, Anna Kowalczyk (wikimedia)

(3) 2006, Jerzy Strzelecki (wikimedia)

(4) 2017-08-10, Krzysztof Zdeb

(5) autor nieznany, Ikonostas

(6) 2013-08-27, Wojciech Pysz, Wojkowa, ikonostas

(7) 2007-03-29, Henryk Bielamowwicz, Dzwonnica