Karta katalogowa 10795
Podgórze Spas, Cerkiew murow.
gmina: Chełm, powiat: Chełm m., województwo: lubelskie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: XVII
 
 

Dawniej cerkiew (prawosławna i unicka), obecnie kościół rzymskokatolicki p.w. Chrystusa Pana Zbawiciela. Erygowanie parafii rzymskokatolickiej nastąpiło 28.08.1924 r.  W tym samym czasie miejscowość Spas otrzymała nową nazwę - Podgórze.

Badania archeologiczno-architektoniczne z lat 1990-92 pozwoliły ustalić, że prezbiterium świątyni pochodzi z XIII w. Stanowiło pierwotnie odrębną świątynię. W XV w. do zachodniej ściany świątyni dobudowano prostokątny budynek (klasztor). W II połowie XVII w. zespół budowli przekształcono w jedną świątynię. Kolejna przebudowa to już wiek XIX, do prezbiterium dobudowano zakrystię i przedsionek. Kościół jest orientowany, jednonawowy, na zewnątrz wzmocniony ukośnymi szkarpami. W ołtarzach bocznych obrazy: św. Jana Chrzciciela i Serca Najświętszej Marii Panny.

Dzwonnica murowana, z czerwonej cegły, o czterech kondygnacjach wg projektu Aleksandra Puringa. Za kościołem cmentarz z unickimi pochówkami.

Monastyr w Spasie pojawia się po raz pierwszy we wzmiankach historycznych w 1440 r. Kolejne zapiski pochodzą z lat: 1462 i 1464. Uposażenie ihumena monastyru potwierdzają kolejno królowie polscy: Zygmunt August - 7 lipca 1570 r.; Zygmunt III Waza - 1595. W 1622 r monastyr obsadzono bazylianami. W połowie XVII w. monastyr był obiektem rywalizacji między unitami i prawosławnymi. Uposażenie klasztoru potwierdzają kolejni królowie: Jan Kazimierz (1662 r.); Jan III Sobieski (1679 r.); August II Mocny (1703 r.). W XVIII w. klasztor został zlikwidowany, po raz ostatni pojawia się w zapiskach w 1723 r.  

Nowa parafia prawosławna powstała w Spasie w 1866 r. Po odzyskaniu niepodległości o cerkiew rywalizowała ludność prawosławna i katolicka.

 

 

 

(1) 11.02.2022, Ewa Lisiecka, Podgórze, dawna cerkiew

(2) 11.02.2022, Ewa Lisiecka, Podgórze, dawna cerkiew

(3) 11.02.2022, Ewa Lisiecka, Podgórze, dawna cerkiew

(4) 11.02.2022, Ewa Lisiecka, Podgórze, dawna cerkiew

(5) 11.02.2022, Ewa Lisiecka, Podgórze, dawna cerkiew