Karta katalogowa 10942
Krajne Cierno, Cerkiew drewn. św. Bazylego Wielkiego - czynna, grecko-katolicka
gmina: SK Svidnik, powiat: SK Svidnik, województwo: SK kraj preszowski
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 1730
współrzędne geogr. 49.35030,21.66405      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 

Cerkiew zbudowano w 1730 r. Była remontowana w latach 1929, 1947-48 oraz w na pocz. XXI w. (wymiana poszycia gontowego i konserwacja ruchomych elementów wyposażenia). Cerkiew drewniana, orientowana, dwudzielna. Nawa na rzucie wydłużonego prostokąta z wyodrębnionym wewnątrz babińcem. Prezbiterium zamknięte prostokątnie. Nad babińcem niska wieża o prostych ścianach; jej słupy wschodnie są posadowione na zrębie babińca, a zachodnie stoją na ziemi, we wnętrzu babińca. Hełm wieży namiotowy, wydłużony, zwieńczony wieżyczką z daszkiem. Nad prezbiterium kopuła namiotowa, nad nawą kopuła namiotowa łamana. W nawie ściąg krzyżowy z wyciętą jedną z belek oraz dodatkowy, niższy ściąg poprzeczny. W babińcu strop płaski. Nad prezbiterium i nawą dachy namiotowe. Kopuły zwieńczone niewielkimi wieżyczkami z daszkami.

W prezbiterium barokowy ołtarz główny z piękną ikoną Zdjęcia z Krzyża z końca XVIII w. Na ołtarzu niewielkie tabernakulum z końca XVII w., polichromowane na czerwono, z malowanym symbolem krzyża. Ikonostas 4-rzędowy, barokowy z XVIII w., o nieco nieregularnym układzie.

Rząd ikon namiestnych. Carskie wrota, umieszczane zawsze centralnie, tutaj są przesunięte o połowę ich szerokości na prawo, na południe. Skrzydła wrót zdobione snycersko motywem liściowym, na nich w medalionach Zwiastowanie i czterech Ewangelistów. Na ościeżnicach carskich wrót św. Jan Chryzostom i św. Grzegorz Wielki. Nie ma południowych wrót diakońskich. Północne przesunięte są w kierunku środka ikonostasu, co sprawiło, że na lewo od nich umieszczono nie jedną ale dwie ikony. Jest to (rzadko w tym miejscu spotykane) Wniebowstąpnienie i tradycyjnie tu występujący św. Mikołaj. Między wrotami Matka Boska Hodigitria. Na prawo od carskich wrót Chrystus Nauczający i tuż obok niego ikona chramowa (czyli patron cerkwi), św. Bazyli Wielki.

Rząd ikon świątecznych (prazdniki). 12 ikon z przedstawieniem najważniejszych świąt w roku z Ostatnią Wieczerza pośrodku. Są to kolejno: Wprowadzenia Najświętszej Marii Panny do Świątyni, Zwiastowanie, Narodziny Chrystusa, Ofiarowanie Pańskie, Chrzest Chrystusa, Wjazd do Jerozolimy, O.W., Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie, Zesłanie Ducha Świętego, Zaśnięcie NMP, Przemienienie Pańskie, Narodzenie NMP. Na ikonie Bożego Narodzenia pasterzem i pasterka w miejscowych strojach.

Rząd Deesis. W środku siedzący na tronie Chrystus Pantokrator, po obu stronach Apostołowie występujący na ikonach w partach. Po lewej Tomasz i Jakub, Andrzej i Łukasz, Mateusz i Piotr. Po prawej Paweł i Marek, Jan i Szymon Gorliwy, Bartłomiej i Filip.

Rząd Proroków i Patriarchów. Starotestamentowi Petriarchowie i Prorocy umieszczeni parami w medalionach. Są to (od lewej): Mojżesz i Dawid, Gedeon i Amos, Aaron i Salomon, Ezechiel i Daniel, Jeremiasz i Habakuk, Zachariasz i Eliasz. Według klasyfikacji R. Brykowskiego jest to cerkiew łemkowska typu południowego. Obecnie jest to cerkiew filialna parafii grecko-katolickiej Ladomirová. Ma status Narodowego Zabytku Kultury. Klucze w jednym z domów poniżej cerkwi (nr 27). We wsi jest także prawosławna cerkiew drewniana pod tym samym wezwaniem. Znajduje się bliżej początku miejscowości. W opracowaniu wykorzystano dostępną w cerkwi broszurę Die Kirche des Heiligen Baslilius des Grossen, ISBN 80-969-30-0-X.

 

(1) 2015-09-16, Wojciech Pysz

(2) 2015-09-16, Wojciech Pysz

(3) 2015-09-16, Wojciech Pysz

(4) 2015-09-16, Wojciech Pysz

(5) 2015-09-16, Wojciech Pysz, Ikonostas

(6) 2015-09-16, Wojciech Pysz, Ikony na ścianie