Karta katalogowa 11019
Kamionka, Cerkiew drewn. Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja - nie istnieje
gmina: Dukla, powiat: krośnieński, województwo: podkarpackie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: NIE   rok powstania: 1925
współrzędne geogr. 49.49841,21.76377      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 

Nazwa osady Kamionka pojawia się po raz pierwszy w 1526 roku. Lokacja wsi na prawie wołoskim nastąpiła w 1541 roku, co poświadcza dokument wystawiony przez biskupa Jana Tarłę na rzecz Wołocha Waśki Pawłoskiego. Kamionka stanowiła własność biskupów przemyskich i wchodziła w skład klucza jaśliskiego. W 1880 roku wieś liczyła 374 mieszkańców, w tym 371 narodowości rusińskiej, zaś w 1931 roku 63 domy i 374 mieszkańców, w zdecydowanej większości Łemków wyznania greckokatolickiego. Była tu szkoła i czytelnia im. Kaczkowskiego. W sierpniu 1945 roku tutejsi Łemkowie wyjechali na Ukrainę. Pozostałe 34 osoby dwa lata później wysiedlono na Ziemie Odzyskane. Opuszczone zabudowania zostały rozebrane i posłużyły jako materiał do odbudowy okolicznych wsi, zniszczonych podczas bitwy o Przełęcz Dukielską. Przez długie lata na gruntach wsi funkcjonował PGR, potem Igloopol.

Pierwsza cerkiew parafialna (greckokatolicka) w Kamionce erygowana była przez biskupa Jana Bazuckiego w 1580 r. On też polecił przydzielić na jej utrzymanie jeden łan z uposażenia sołectwa. W 1702 r. została wybudowana nowa cerkiew lub przeprowadzono gruntowna przebudowę istniejącej. W 1720 r. parafia została przeniesiona do Zawadki Rymanowskiej. Ostatnia cerkiew wzniesiona była w 1925 (lub 1922) roku w miejscu poprzedniej. Była budowlą w narodowym stylu ukraińskim, na planie krzyża, z wysoką, ośmioboczną kopułą nad nawą główną i czterema małymi hełmami nad pozostałymi częściami. Po II wojnie rozebrana została przez mieszkańców Lubatowej. Z uzyskanego budulca wzniesiono tam szkołę. Miejsce po cerkwi znajduje się w pobliżu stawów, przy drodze z Zawadki Rymanowskiej na Przełęcz Szklarską, ćwierć kilometra za zabudowaniami przysiółka Abramów.

Na dawnym cmentarzu zachowały się trzy kamienne krzyże. Na jednym z nich da się odczytać datę 1903 lub 1909 rok.

Oprac. na podstawie: Stanisław Kłos, Krajobrazy nieistniejących wsi, Libra 2010, str. 197.

 

(1) 1936, Ilustrowana historia Łemkowszczyzny, Cerkiew w Kamionce

(2) 2013-10-27, Bartosz Miller, Cmentarz w Kamionce

(3) 2013-10-27, Bartosz Miller, Cmentarz w Kamionce

(4) 2013-10-27, Bartosz Miller, Cmentarz w Kamionce