Karta katalogowa 731
Potoczek, Kościół drewn. św. Stanisława bpa - d. c. prawosławna
gmina: Adamów, powiat: zamojski, województwo: lubelskie
rodzaj obiektu: kościół w dawnej cerkwi    istnieje: TAK   rok powstania: 1870
współrzędne geogr. 50.59232,23.18276      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 

Obecny drewniany kościół filialny p.w. św. Stanisława bpa w Potoczku to dawna cerkiew.
Wzniesiona w 1870 roku na miejscu poprzedniej, wzmiankowanej w 1803r. W kościółku znajduje się ołtarz z obrazem Najświętszego Serca Jezusa.

Cerkiew zaliczana była do grupy tzw. cerkwi bizantyjsko-rosyjskich.
Budowane przez zaborcze władze carskie po kasacie unii, bądź w ostatnich latach jej trwania, kiedy unitom zakazano już budowania świątyń.

Cerkwie tej grupy różnią się wyraźnie odmiennym ukształtowaniem bryły, a wiec wygladem zewnetrzynym oraz detalami i zdobnictwem architektonicznym. Maja formy całkowicie nowe, obce, nie nawiazujace do tradycyjnych na tych terenach.
Zachowało się takich cerkwi dziewięć z najstarszą z ok. 1850 w Wiszniowie i najmłodszą z 1906 r. w Majdanie Starym. Inne z nich to: Gdeszyn, Szewnia Dolna, Zawalów, Niewirków, Lipiany Górne, Werbkowice.

Cerkiewkę w Potoczku usytuowano na skraju wsi, na stoku wzgórza, tuz przy przebiegającej tedy drodze do Suchowoli. Ufundowana przez rodzinę Tarnowskich dla miejscowych unitów. Do 1875 roku by la tutaj parafia unicka z filią w Szewni Dolnej. Po włączeniu unitów do kościoła prawosławnegokościółek zmieniono na cerkiew, która istniała tutaj do I wojny światowej. PO 1919 roku obiekt został oddany katolikom.
Otoczona była starodrzewiem (obecnie wyciętym). Na cmentarzu obok cerkwi dzwonnica drewniana, typu brogowego.

Cerkiew orientowana. Konstrukcji wieńcowej, z zewnątrz oszalowana. Złożona z małego przedsionka, dwukrotnie większego babińca, szerszej i dłuższej kwadratowej nawy oraz z mniejszego, prosto zamkniętego prezbiterium z zakrystią od południa. Zbudowana z sosnowego drewna na planie krzyż greckiego. Oszalowana, zwieńczona cebulowatą kopułą.

W wygladzie zewnętrznym dominuje nawa przykryta dachem brogowym, na którego szczycie wysoka wieżyczka z wydłużoną kopułką. Nad babińcem dach trójpołaciowy, nad przedsionkiem dwuspadowy, wszystkie pokryte blachą (dawniej gontem).

opracowano na podstawie "Dawne cerkwie drewniane w województwie zamojskim" Jan Górak wyd. 1984r oraz "Przydrożne pomniki wiary Krasnobród i okolice" - Mieczysław Kościński

 

(1) 2009-09-19, Marciocha, Potoczek, kościół p.w. św. Stanisława bpa

(2) 2007-03-31, evel, Potoczek, dawna cerkiew

(3) 2007-03-31, evel, Potoczek, dzwonnica

(4) 2011-01-09, evel, Potoczek, kościółek