Karta katalogowa 10135
Kruhel Wielki, Cerkiew drewn. Wniebowstąpienie Pańskie - Cerkiew ma status muzeum
gmina: Krasiczyn, powiat: przemyski, województwo: podkarpackie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 1630
współrzędne geogr. 49.76427,22.73148      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 
Cerkiew w Kruhelu Wielkim jest jedną z najstarszych cerkwi w Polsce. Dokładna data jej budowy nie jest znana; o jej istnieniu wspomina już dokument z roku 1630, dotyczący sporu pomiędzy popem a dzierżawcą wsi. Była cerkwią filialną parafii w Prałkowcach. Gruntowną przebudowę przeszła cerkiew w roku 1884. Podwyższono wtedy ściany wszystkich pomieszczeń, w babińcu i prezbiterium wycięto okna, zlikwidowano przegrodę ikonostasową oraz poszerzono przejście pomiędzy babińcem a nawą. Po roku 1946 cerkiew nie była użytkowana i niszczała. W roku 1988 przystąpiono do odrestaurowywania budowli. W roku 1989 została całkowicie rozebrana, a poszczególne elementy poddawane były konserwacji. Pod koniec lat 90. XX wieku została, przy częściowej wymianie budulca, odbudowana. Obecnie świątynia należy do greckokatolickiej parafii archikatedralnej w Przemyślu. Nabożeństwa sprawowane są w niej okazjonalnie, co roku w święto Wniebowstąpienia Pańskiego. Cerkiew w Kruhelu Wielkim jest świątynią orientowaną, trójdzielną. Wszystkie części zbudowane na planach zbliżonych do kwadratu. Nad prezbiterium i babińcem dachy kalenicowe. Nad nawą dach namiotowy. Do północnej ściany prezbiterium przylega prothesis, co potwierdza stary wiek cerkwi. Do cerkwi prowadzą dwa wejścia – od zachodu oraz, co jest rzadkością w starych cerkwiach, od południa. W świątyni nie zachowały się elementy pierwotnego wyposażenia. Część przewieziono do Dział Sztuki Cerkiewnej Muzeum Zamku w Łańcucie. Reszta została skradziona lub uległa zniszczeniu. Na północnej ścianie nawy oraz kopule pozostałości po XIX-wiecznej polichromii. W prezbiterium na ścianie zachodniej i w babińcu na ścianie wschodniej widoczne ślady po dawnym sklepieniu, pokazujące jak niska była cerkiew przed przebudową z roku 1884. Przy cerkwi stoi XVIII-wieczna, drewniana dzwonnica słupowa. Dookoła cerkwi cmentarz ze współczesnymi nagrobkami. Tekst na podstawie Wikipedii
 

(1) 2007-02-24, Bartosz Miller, Kruhel Wielki

(2) 2007-02-24, Bartosz Miller, Kruhel Wielki

(3) 2006-11-18, Wojciech Pysz, Kruhel Wielki

(4) 2006-11-18, Wojciech Pysz, Kruhel Wielki

(5) 193x, autor nieznany, Wygląd sprzed II w. św.