Karta katalogowa 10221
Krzeczowice, Cerkiew drewn. św. Mikołaja - obecnie kościół rz.-kat.
gmina: Kańczuga, powiat: przeworski, województwo: podkarpackie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 1793
współrzędne geogr. 49.98778,22.46352      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 

Pierwsza informacja o istnieniu cerkwi pochodzi z 1397 r. Istnienie parochii poświadczają pośrednio dokumenty z XVI i końca XVII w. Z kolei pochodząca z 1779 r. wzmianka określa stan cerkwi jako zły i mówi o potrzebie jej reperacji. Dotychczas nie ustalono dokładnej daty budowy zachowanej świątyni. Podawane daty 1770 i 1793 nie znajdują potwierdzenia w źródłach. W księgach wizytacyjnych pod datą 1817 r. odnotowano dobry stan świątyni. Zanotowano również informację o prowadzonych w tym roku pracach remontowych przy cerkwi, m.in. podważenie i pobicie gontem. Wyklucza to więc rok 1793 jako datę jej budowy. Mało prawdopodobne, aby w tak krótkim okresie pogorszył się stan nowego obiektu. Z kolei uwaga zawarta w wymienionej wizytacji, określająca świątynię jako obiekt „podług łacińskiej struktury budowany", pozwala interpretować ją jako możliwość adaptacji kościoła na cerkiew. Można założyć, iż podczas regulacji dekanatów w diecezji przemyskiej w końcu XVIII w., zniszczonej cerkwi nie remontowano, ale na cele kultowe przejęto budynek po kościele obrządku rzymskokatolickiego.
Kolejny remont cerkwi przeprowadzono w 1910 r. Po kolejnych regulacjach dekanatów, w 1920 r. parochia w Krzeczowicach weszła w skład dekanatu leżajskiego. W 1945 r. cerkiew zaadaptowano na kościół rzymskokatolicki. W 1985 r. przeprowadzono jego generalny remont. Od czasu wybudowania nowego kościoła w 1988 r. obiekt nie pełni funkcji liturgicznych.
Budowla orientowana, konstrukcji zrębowej, na podmurówce z kamienia łamanego i na betonowym fundamencie. Ściany oszalowane pionowo deskami z listwowaniem. Do prostokątnej nawy z chórem muzycznym przylega od wsch. sanktuarium zamknięte trójbocznie. Od płn. przy sanktuarium zakrystia na planie zbliżonym do kwadratu. Do nawy od zach. przylega dzwonnica z izbicą, konstrukcji słupowej, z babińcem w przyziemiu, na planie zbliżonym do kwadratu. Od zach. do dzwonnicy dostawiony węższy przedsionek na planie prostokąta. Od płn. do nawy przylega prostokątna kruchta (dawniej kwadratowa) o ścianach szkieletowych. Dach nad nawą i sanktuarium wspólny, dwuspadowy, od wsch. nad zamknięciem sanktuarium opadający trzema połaciami. Nad zaskrzynieniami, zakrystią i kruchtą dachy pulpitowe, nad dzwonnicą namiotowy. Wszystkie dachy kryte gontem. W kalenicy dachu nad nawą sygnaturka zwieńczona cebulastym hełmem, pokryta blachą.
Wewnątrz nawa nakryta sklepieniem pozornym z zaskrzynieniami, w sanktuarium odcinkowe sklepienie pozorne. W zakrystii, babińcu i kruchcie stropy płaskie. Chór muzyczny wsparty na dwóch słupach, zaczopowany w zrębowe ściany. Zachowane wyposażenie z II. poł. XVIII w.: ołtarz główny i dwa ołtarze boczne. Przy sanktuarium kamienna rzeźba Chrystus Frasobliwy.

Opis zaczerpnięto z: [53] Leksykon drewnianej architektury sakralnej Podkarpacia, wyd. Procarpathia, Rzeszów 2015, ISBN 978-83-61577-68-3

 

(1) 2021-06-06, Wojciech Pysz

(2) 2009-03-01, Bartosz Miller

(3) 2021-06-06, Wojciech Pysz

(4) 2009-03-01, Bartosz Miller

(5) 2009-03-01, Bartosz Miller

(6) 2009-03-01, Bartosz Miller