Karta katalogowa 10327
Świątkowa Mała, Cerkiew drewn. św. Michała Archanioła - obecnie kościół rz.-kat.
gmina: Krempna, powiat: jasielski, województwo: podkarpackie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 1762
współrzędne geogr. 49.51403,21.43897      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 

Cerkiew zbudowana w roku 1762, być może przez przybudowanie nawy i babińca do istniejącej XVII-wiecznej kapliczki, która stanowi obecne prezbiterium. Nad dawnym babińcem powstał strop płaski a nad nawą dach dwuspadowy w miejsce pierwotnej kopuły.

Drewniana, konstrukcji zrębowej. Według opracowań trójdzielna. Optycznie z zewnątrz widać cztery części: prezbiterium, szerszą nawę, babiniec i wieżę. Wszystkie człony na planie kwadratów. Nad prezbiterium dach namiotowy z jednym załamaniem, zwieńczony cebulastym hełmem i pseudolatarnią, pobite gontem. Wyżej dwie makowiczki pobite blachą. Nad nawą dach również dach namiotowy z załamaniem, zwieńczony cebulastym hełmem, pseudolatanią, pobite gontem. Wyżej jedna makowiczką z gontowym daszkiem i fartuchem. Nad babińcem dwuspadowy. Od zachodu słupowa wież z izbicą, kryta dachem namiotowym z cebulastym hełmem, pseudolatarnią i makowiczką, pobitymi blachą. W przyziemiu wieży przedsionek, od zachodu mała kruchta. Na wszystkich zwieńczeniach kute, żelazne krzyże. Ściany szalowane deskowaniem pionowym, dachy i zwieńczenia pobite gontem.

Wnętrza prezbiterium i nawy nakryte kopułami zrębowymi, babiniec i przedsionek - stropami płaskimi. Ikonostas barokowy z 2. poł. XVII w. przerobiony i uzupełniony w XVIII w., niekompletny. Brakuje carskich i diakońskich wrót, rzędu prazdników, zostały skradzione w latach 70. XX w. W otworze po carskich wrotach ikona Chrystusa Nauczającego. Pośrodku Deesis ikona MB z Dzieciątkiem, zamiast Pantokratora. W nawie wiele ikon, zgromadzonych z różnych cerkwi, po ich rozbiórce. Niektóre z nich ciekawe i cenne. Po 1947 opuszczona i zdewastowana.

Obecnie użytkowana jako kościół filialny parafii w Desznicy pod niezmienionym wezwaniem.

Cerkiew łemkowska, dawniej typu północno-zachodniego, wariant starszy. Charakterystyczne cechy tego typu zostały zatarte w czasie remontu pod koniec XIXw.

 

(1) 1985, Zygmunt Malinowski, Świątkowa Mała, cerkiew

(2) 2014-06-05, Jurek Adamski, Świątkowa Mała, cerkiew

(3) 2009-07-14, Wojciech Pysz, Świątkowa Mała, cerkiew

(4) 2007-09-26, Wojciech Pysz, Świątkowa Mała, cerkiew