Karta katalogowa 10340
Olchowiec, Cerkiew drewn. Przeniesienie Relikwii św. Mikołaja - czynna cerkiew gr.-kat.
gmina: Dukla, powiat: krośnieński, województwo: podkarpackie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 1934
współrzędne geogr. 49.47170,21.60270      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 
Według tradycji, cerkiew stoi w miejscu poprzedniej, zakupionej na terenie Zakarpacia i przeniesionej tu przed 1792 r. Budowano ją wokół starej cerkwi, a gdy była gotowa, poprzednią dopiero rozebrano. Orientowana, drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna. Prezbiterium kwadratowe z zakrystią od północy. Szersza nawa, babiniec szerokością zbliżony do prezbiterium a wysokością do nawy. Do babińca przybudowany od zachodu maleńki przedsionek. Na zdjęciu z 1978 r widać, że tego przedsionka jeszcze nie było. Wszystkie ściany pobite gontem. Dachy kryte blachą. Nad prezbiterium i babińcem trójpołaciowe, nad nawa czterospadowy. Nad prezbiterium i nawą blaszane hełmy, pseudolatarnie z ostrosłupowymi blaszanymi daszkami i maleńkie, blaszane makowiczki. Nad babińcem, w zachodniej części taka sama makowiczka, jak nad pozostałymi zwieńczeniemi, umieszczona niemal wprost na kalenicy (podczas budowy cerkwi nie zdążono wybudować trzeciej kopuły). Na wszystkich makowiczkach żelazne krzyże, ozdobione w zakończeniach ramion barwnymi szkiełkami. Podczas II wojny światowej zostały poważnie uszkodzone dach i ściany. Jeden pocisk zniszczył cały róg cerkwi i wywołał pożar, w wyniku którego spłonął ikonostas. Podczas wojny zginęły też wszystkie księgi i przybory liturgiczne. W 1949 roku cerkiew przeszła pod władanie kościoła rzymskokatolickiego. W latach 1952-53 wyremontowana przez Łemków, którym udało się uniknąć wysiedlenia. Wkrótce potem lokalne władze nakazały rozbiórkę cerkwi z przeznaczeniem materiału na budowę garaży w POM-ie w Miejscu Piastowym. Gdy przyjechali traktorami robotnicy z POM-u, mieszkańcy Olchowca nie dopuścili ich do cerkwi. Parafia greckokatolicka pw. Przeniesienia Relikwii Świętego Mikołaja w Olchowcu została reaktywowana w 1991 roku dekretem biskupa Jana Martyniaka. W 1996 biskup Kazimierz Górny, ordynariusz Diecezji Rzeszowskiej oficjalnie zwraca świątynię wspólnocie greckokatolickiej. W miejsce spalonego ikonostasu, w roku 1989 cerkiew otrzymała ikonostas pędzla Andrzeja Stefanowskiego z Zielonej Góry. Zamontowano go prowizorycznie na konstrukcji z drewnianych listew. W 1999 ikonostas Stefanowskiego przekazano do nowej cerkwi w Gajach (przysiółek Hruszowic) a tutaj zestawiono dwurzędowy ikonostas z ikon przekazanych przez Muzeum w Łańcucie, a pochodzących z nieistniejących świątyń w Leszczawce i Ruszelczycach. Jest tylko rząd Deesis i ikony namiestne. Wrota carskie oryginalne, diakońskie wykonano współcześnie. Droga do cerkwi prowadzi przez stary, unikalny, kamienny most. Na przycerkiewnym cmentarzu zachowane kamienne nagrobki, z tego dwa przywiezione tu z Brusna. Msze w cerkwi w niedziele i święta o godz. 10:15.
 

(1) 2009:07:14, Wojciech Pysz, Cerkiew w Olchowcu

(2) 2011-08-07, Bartosz Miller, Ikonostas w Olchowcu

(3) 2009-07-14, Wojciech Pysz, Kamienny most

(4) 2013-01-27, iaa, Olchowiec, mostek i cerkiew

(5) 2013-01-27, iaa, Olchowiec, cerkiew

(6) 2011-08-07, Bartosz Miller, Wnętrze cerkwi w Olchowcu

(7) 2011-08-07, Bartosz Miller, Olchowiec, Chrystus nauczjący

(8) 2011-08-07, Bartosz Miller, Olchowiec, Deesis

(9) 1978-05-15, Wojciech Pysz, Cerkiew w Olchowcu