Karta katalogowa 52, zespół 52
Chotylub, Cerkiew drewn. Opieki NMP - od 2001 nieczynna
gmina: Cieszanów, powiat: lubaczowski, województwo: podkarpackie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 1888
współrzędne geogr. 50.24247,23.23940      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 

Cerkiew greckokatolicka, zbudowana z inicjatywy parocha Piotra Gissowskiego, w miejsce poprzedniej z roku 1693 r. rozebranej w 1888 r. Położona jest na nieznacznym wzniesieniu, pośrodku wsi, przy drodze z Cieszanowa do Brusna. Jest to budowla orientowana, trójdzielna, konstrukcji zrębowej. Węgły łączone na rybi ogon z rysiami podpierającymi okap osłaniający zrąb. Ściany nad okapem oszalowane pionowym deskowaniem. Podwalina położona na podmurówce z kamienia łamanego. Centralną, najwyższą część stanowi kwadratowa nawa z ośmioboczną kopułą na tabmurach zwieńczoną latarnią. Od wschodu węższe, prostokątne prezbiterium z małą zakrystią od północy. Nad prezbiterium nieco mniejsza kopuła, zwieńczona cebulastym hełmem. Nad kopułami żeliwne krzyże. Od zachodu kwadratowy babiniec. Dachy, kopuły i okap kryte blachą. W babińcu i zachodniej części nawy chór muzyczny. W pobliżu cerkwi znajduje się trójarkadowa dzwonnica parawanowa, zbudowana z kamienia łamanego, otynkowana, obecnie bez dzwonów.

Po wysiedleniu ludności ukraińskiej cerkiew wykorzystywana jako kościół filialny parafii w Cieszanowie pw. Opieki NMP. Była remontowana w na przełomie lat 60. i 70. XX w. W roku 1986r dobudowano do babińca nieproporcjonalnie duży przedsionek. Podczas któregoś z remontów zainstalowano wewnątrz żeliwny piec grzewczy, do którego skonstruowany został przy północnej ścianie nawy duży, blaszany komin. Po zbudowaniu nowego, murowanego kościoła w roku 2001 stoi zamknięta.

Wewnątrz wiele elementów dawnego, cerkiewnego wyposażenia z XVII-XIX w. Na swoim miejscu zachowała się górna część ikonostasu:
- rząd ikon niedziel pięćdziesiątnicy z Mandylionem pośrodku;
- rząd ikon świątecznych (prazdniki) o Ostatnią Wieczerzą pośrodku;
- rząd Deesis, pośrodku Trymorfon, czyli wizerunek Tronującego Chrystusa w otoczeniu Matki Bożej i Jana Chrzciciela
- rząd proroków z wizerunkiem Matki Boskiej Opieki (Pokrow) pośrodku;
- w zwieńczeniu Chrystus Ukrzyżowany, pod krzyżem trzy Marie i żołnierz rzymski (wg tradycji Longin z Cezarei Kapadockiej).
Pozostałe elementy ikonostasu oraz innego wyposażenia ruchomego zostały porozwieszane na ścianach bądź poustawiane w różnych miejscach świątyni, m.in. na chórze muzycznym.

W 1904 r. cerkwie ziemi lubaczowskiej i inne obiekty zabytkowe inwentaryzował lwowski nauczyciel Katrol Notz, który w swoim rękopisie tak pisał o tutejszej cerkwi:

Cerkiew obecna na tern samem miejscu postawiona co dawna. Dzisiejsza z r. 1888. Dawna w r. 1673. Rozebrano ją i materyał kupił chłop z Podemszczyzny. Dzisiejsza trójdziałowa, o 1 kopule, na podmurowaniu, z drzewa.

Z obrazów: Jest obraz św. Mikołaja na drzewie malowany, malowidło na nim dość ładne, w stule posrebrzonej (chętnie go sprzedadzą).

Ikonostas z początku 18 wieku. Jest obraz Narodzenia Chrystusa Pana na drzewie malowany z r. 17.. 16. Najpiękniejszym jest obraz namiestny M. Boskiej artystyczny z napisem nieczytelnym z 17 w. Jest obraz J. Chrystusa z napisem: „Sej obraz P.B. AXEI".

Z ksiąg: Irmologion ośmiokłasnyk pisany ręką księdza dla cerkwi w Chotylubiu z r. 1735, miesiąca maja, z klamrami, oprawa drzewo ze skórą.

Dzwonnica stara tylko przebudowana. Najstarszy dzwon z r. 1686, drugi z r. 1776. Metryki z r. 1786.

 

(1) 2006-08-20, Wojciech Pysz, Chotylub, cerkiew

(2) 2009-05-15, evel, Chotylub, cerkiew

(3) 2014-01-25, Fox, Chotylub, cerkiewka bez "komina"

(4) 2009-05-16, Wojciech Pysz, Chotylub, wnętrze cerkwi

(5) 2009-05-16, Wojciech Pysz, Chotylub, ikonostas

(6) 2013-10-12, Wojciech Pysz, Matka Boska wśród Pajęczyn

(7) 2013-10-12, Wojciech Pysz, Święta Trójca na Chórze

(8) 2013-10-12, Wojciech Pysz, Św. Włodzimierz Niepotrzebny

(9) 2008-05-01, Krzysztof Zdeb, Cerkiew w Chotylubiu

(10) 2009-05-15, evel, Chotylub, cerkiew