Karta katalogowa 10544
Lutowiska, Cerkiew drewn. św. Michała Archanioła - z rozbiórki kościół w Dwerniku 1980
gmina: Lutowiska, powiat: bieszczadzki, województwo: podkarpackie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: NIE   rok powstania: 1898
współrzędne geogr. 49.24806,22.69405      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 
Cerkiew była trzecią świątynią greckokatolicką w historii miejscowości. Powstała po zniszczeniu poprzedniej cerkwi, która spłonęła w pożarze latem 1896. Środki na budowę nowej świątyni uzyskano w drodze zbiórek w Lutowiskach i okolicznych miejscowościach. W latach 1896-1898 funkcjonowała niewielka tymczasowa kaplica, w której odprawiano nabożeństwa. Cerkiew została zaprojektowana przez Wasyla Nahirnego w tzw. narodowym stylu ukraińskim. Prace przy budowie prowadził majster - Hucuł. Miała trzy kopuły oraz transept. Dach był okapowy z blaszanymi kopułami, wsparty na ozdobnych rysiach. Na głównej kopule znajdowały się napisy w języku cerkiewnosłowiańskim. Konsekracja świątyni miała miejsce w 1903 i dokonał jej biskup Kostiantyn Czechowycz. Cerkiew była użytkowana przez grekokatolików do 1945. W latach 1945-1951 służyła wyznawcom prawosławia, którzy osiedli w Lutowiskach znajdujących się wówczas w ZSRR. W latach 1951-1956 przypuszczalnie stała opuszczona. W latach 1956-1963 służyła rzymskim katolikom, którzy przez te lata odnawiali miejscowy kościół katolicki. W 1963 cerkiew została opuszczona i niszczała pod wpływem środowiska i działań ludzkich. W 1969 w cerkwi znajdował się ołtarz z obrazem patrona - świętego Michała Archanioła, niekompletny ikonostas i cerkiewne ławki. W 1969 władze państwowe postanowiły umieścić w budynku cerkwi muzeum regionalne. Ustrzycki oddział PTTK przystąpił do remontu w 1970, lecz po ustawieniu rusztowań w południowo-wschodniej części świątyni poniechał dalszych prac z powodu braku środków. Zgromadzone na miejscu materiały rozkradziono. Ołtarz w latach siedemdziesiątych przeniesiony został do cerkwi w Żłobku. Los pozostałego wyposażenia cerkwi jest nieznany. Pod koniec lat siedemdziesiątych uległ zniszczeniu gnijący węgieł pomiędzy nawą a wschodnią ścianą południowego skrzydła transeptu. Pozostałe elementy konstrukcyjne tego skrzydła transeptu cerkwi porastały w tym czasie huby. W 1979 przekazano cerkiew miejscowej parafii łacińskiej, która w maju 1980 rozebrała cerkiew, a zdatne do dalszego użytku drewno wykorzystała do budowy kościoła w Dwerniku. Na cerkwisku ustawiono krzyż. Tekst z wikipedia.pl
 

(1) 1968, Tadeusz Sumiński, Cerkiew w Lutowiskach

(2) autor nieznany, Lutowiska, cerkiew

(3) autor nieznany, Lutowiska, cerkiew

(4) 2007-07-30, Ewa Lisiecka, Dwernik, kościół zbudowany z rozebranej cerkwi w Lutowiskach